Collegium Hosianum

Jeden ze światlejszych ludzi swoich czasów, kardynał Stanisław Hozjusz, dążąc do zabezpieczenia Warmii przed protestantyzmem, postanowił stworzyć uczelnię katolicką o wysokim poziomie naukowym. W tym celu sprowadził do Braniewa jezuitów, osiedlając ich w opustoszałym klasztorze franciszkańskim i w 1565 roku założył kolegium jezuickie i szkołę dla młodzieży świeckiej. Dwa lata później utworzono tu seminarium duchowne. W roku 1589 otwarto w Braniewie oficynę drukarską. Miasto, którego znaczenie opierało się na handlu i rzemiośle, stało się na przełomie XVI i XVII wieku centrum życia umysłowego Warmii i jednym z ważniejszych miast Polski północnej.

Kolegium rozwijało się szybko. Wśród uczniów byli Polacy, Niemcy, Rusini i Litwini, a po otwarciu seminarium papieskiego także Szwedzi, Węgrzy, Norwegowie, Szkoci, Irlandczycy i inni. Program braniewskiego kolegium, wytyczony na wzór rzymskiego kolegium jezuickiego, szybko został rozszerzony, uczono poprawności w mówieniu i pisaniu po łacinie, czytano Wergiliusza, Horacego, Terencjusza, traktaty Cycerona, uczono greki. Osobliwością były lekcje matematyki, niespotykane w jezuickich kolegiach na Zachodzie.
Z okazji rozpoczęcia semestru oraz wizyt dostojników świeckich i kościelnych odbywały się publiczne występy - dysputy, dialogi, deklamacje, mowy i widowiska sceniczne. Autorami sztuk byli profesorowie. Pierwszym rektorem był Krzysztof Strobell z Bawarii.
W latach siedemdziesiątych XVI wieku, za rektoratu Filipa Widmanstadta , gimnazjum osiągnęło pełny rozkwit. Wielu absolwentów pochodzących z Braniewa i okolic odgrywało później znaczną rolę w życiu umysłowym kraju: Szymon Berent (1585 - 1649), doktor filozofii, pisarz i muzyk; Fryderyk Bartsch, rektor Hozjanum i Akademii Wileńskiej, spowiednik króla Zygmunta III, rzeźbiarz Feliks Schipper z Ornety i inni. Absolwentami byli również: Mikołaj Szyszkowski, jeden z wybitniejszych biskupów warmińskich; Paweł Sapieha, hetman polny litewski, Mikołaj Zebrzydowski, późniejszy wojewoda krakowski; Ignacy Hinz, jeden z najznakomitszych mówców polskich epoki saskiej; Jan Preuschoff z Fromborka, jezuita, pedagog, później profesor w Braniewie i w Wilnie.
Już w początkach dziejów kolegium powstała idea podniesienia go do rangi uniwersytetu. W roku 1586 z inicjatywą taką wystąpił biskup Marcin Kromer. Do starań tych powrócono w roku 1590. Dały one jednak w efekcie tylko otwarcie w 1592 roku studium filozofii oraz katedry teologii. Wykłady objął Anglik Ryszard Singleton. Myśl o utworzeniu uniwersytetu wróciła w 1701 roku. Jezuici wysłali wówczas do Rzymu memoriał w tej sprawie, w którym podawali następujące argumenty: program braniewskiego kolegium nie odbiega prawie od programu jezuickich uniwersytetów; kolegium jest najstarsze w Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim; położyło wielkie zasługi w kształceniu młodzieży, napływa tu "kwiat szlachty polskiej", również diecezja warmińska dużo kolegium zawdzięcza; kolegium braniewskie położone między sławnymi ośrodkami innowierczymi: Gdańskiem, Elblągiem, Królewcem i Toruniem, może po podniesieniu do rangi uniwersytetu (studium prawa cywilnego i medycyny) przyciągnąć młodzież i pełnić rolę ostoi katolicyzmu. Do otwarcia akademii nigdy jednak nie doszło. Wojny i epidemie, które wyniszczały miasto, były skutecznymi przeszkodami w realizacji tej idei. Tekst i zdjęcia na podstawie książki "Braniewo z dziejów miasta i powiatu" Olsztyn 1973.

"Otwieram Zasadniczą Szkołę Zawodową w Braniewie o trzyletnim okresie nauki"

- tak brzmi pierwsze zdanie zarządzenia Ministra Oświaty z dnia 7 czerwca 1962r. Dyrektorem mianowany zostaje Edward Imiołczyk. Od pierwszego września tego roku pierwsi uczniowie braniewskiej "handlówki" zasiedli w szkolnych ławkach. Nie były to jednak ławki w salach przy ul. Gdańskiej, bo trwał jeszcze remont jedynego z zachowanych skrzydeł dawnego "Hosianum". Zajęcia odbywały się po południu w budynku liceum.

W roku 1964 remont zostaje ukończony i szkoła przenosi się do "swojej" siedziby. W tym też czasie otwarte zostaje technikum ekonomiczne Dyrektorem szkoły zostaje Apolinary Skrodzki, który pełni tę funkcję do czasu odejścia na emeryturę w roku 1973. W budynku przy ulicy Gdańskiej mieszczą się już wtedy liceum ekonomiczne, liceum zawodowe i szkoła zasadnicza.

Z biegiem lat zmieniają się kierunki kształcenia zależnie od potrzeb środowiska i zmian systemowych wprowadzanych przez Ministerstwo Edukacji.

Placówką kierują kolejno mgr Edward Imiołczyk (1962-1963), Apolinary Skrodzki (1963-1973), mgr Bazyli Sokół (1973-1974), mgr Jan Żabiński (1974 - 1985), mgr Edward Imiołczyk (1985-1992), mgr Teresa Wieczorkiewicz (1992 -1999), mgr Maria Drozdowska (1999-2011).
Od 1 września 2011 roku dyrektorem szkoły jest mgr Joanna Sokół.

Harmonogram wydarzeń

• 01.09.1962 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa
• 01.09.1962 - 30.06.1966 Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Pracujących

Początkowo funkcjonuje tylko ZSZ dla Pracujących (Dokształcająca). Obiekt przy ul. Gdańskiej był zniszczony, trwały prace remontowe, zajęcia odbywały się w Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Sikorskiego 15. Kolejno dochodzą nowe kierunki kształcenia: klasa mechaniczna, klasa o profilu:
ślusarz samochodowo-ciągnikowy.

W 1966 roku dochodzi klasa wielozawodowa, a w następnych latach:
murarz, mechanik maszyn rolniczych, ślusarz-mechanik, blacharz, tokarz, mechanik samochodowy, mechanik-kierowca pojazdów samochodowych, krawiec, kucharz, kelner i wiele innych specjalności. 

• 01.09.1964 - 30.06.1971 Technikum Ekonomiczne
• 01.09.1966 - 30.06.1970 Technikum Ekonomiczne dla Pracujących
• 01.09.1967 - 30.06.1975 Liceum Ekonomiczne

Pierwsi abiturienci zdają maturę w roku 1969.

 Uczniowie "ekonomika" odnoszą sukcesy w olimpiadach przedmiotowych na szczeblu wojewódzkim. W roku szkolnym 1972/1973 drużyna Liceum Ekonomicznego w Braniewie zostaje mistrzem województwa, a uczennica Anna Tkaczyk zajęła II miejsce w finale indywidualnym.
W roku następnym zdobywamy III miejsce.

 

• 01.09.1971 - Ośrodek Doskonalenia Zawodowego.

Powołuje się ODZ przy Zespole Szkół Zawodowych w Braniewie. Ośrodek obejmuje dokształcanie uczniów z województw: elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, koszalińskiego, szczecińskiego". Pierwszym kierownikiem został pan Anatol Paszkiewicz.

• 01.09.1971 - Otwarcie internatu
• 01.09.1971 - Otwarcie odbudowanego środkowego skrzydła szkoły

Internat dysponuje 150 miejscami - pokoje 2 i 4-osobowe. Mieszkańcy mogą korzystać z pokoi gospodarczych (jeden na każdym piętrze), kawiarenki i sali telewizyjnej. W odbudowanym środkowym skrzydle mieszczą się nowe sale lekcyjne, pokoje internackie, a na parterze pomieszczenia gospodarcze (pralnia, warsztat konserwatora, magazyny).

• 01.09.1972 - 30.06.1987 Liceum Zawodowe

Początkowo klasy LZ nie mają ustalonego profilu, więc uczniowie nie wiedzą w zasadzie, jaki zawód otrzymają.
Ostatecznie klasa otrzymuje profil kelner-bufetowy. W roku 1973 klasa I LZ ma specjalność sprzedawca-magazynier.

• 01.09.1974 - Zespół Szkół Zawodowych
• 01.09.1975 - 30.06.1987 Średnie Studium Zawodowe, kierunek ogólomechaniczny
• 01.09.1975 - 30.06.1995 Liceum Medyczne

Z chwilą powstania Liceum Medycznego szkoła nasza jest bardzo widoczna. Na wszystkich uroczystościach dziewczyny ubrane w pielęgniarskie stroje wzbudzają zachwyt mieszkańców miasta. Zajęcia w szkole prowadzi wielu lekarzy różnych specjalności.Pierwszym etatowym kierownikiem szkolenia praktycznego w "medyku" jest pani Elżbieta Przeździecka. Dziewczęta odbywają praktyki w szpitalach i placówkach służby zdrowia w Braniewie i okolicy. Ich fachowości i zaangażowanie zyskują uznanie zarówno wśród pacjentów jak i kadry medycznej. Uczennice odnoszą również sukcesy w olimpiadach wiedzy medycznej na różnych szczeblach.Ceremoniał szkolny wzbogaca się o widowiskowe elementy, takie jak paskowanie, czepkowanie czy przysięga pielęgniarska.

W roku 1990 do klasy Liceum Medycznego po raz pierwszy przyjęci zostają również chłopcy. Niestety jest to ostatni nabór do "medyka".

Ogółem tytuł pielęgniarki dyplomowanej otrzymało 663 absolwentów. Ta piękna karta historii naszej szkoły zostaje zamknięta.

• 10.11.1987 - Nadanie szkole imienia Jana Liszewskiego

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej przez p. Jadwigę Hosenberg

10 listopada 1987 roku w czasie obchodów uroczystości XXV lecia szkoła otrzymuje imię i sztandar. Patronem zostaje Jan Liszewski. Był on założycielem "Gazety Olsztyńskiej", jej redaktorem, drukarzem i nakładcą. Mimo prześladowań propagował polską książkę, dorobek polskiej kultury, rozbudzał świadomość narodową na Warmii. Na uroczystość nadania imienia i sztandaru szkole przybyło wielu gości. Aktu odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonała stryjeczna wnuczka Jana Liszewskiego p. Jadwiga Hosemberg. Otwarto również szkolna izbę tradycji. Sztandar szkoły ufundowany został przez Komitet Rodzicielski przy ZSZ, działający wówczas pod przewodnictwem niestrudzonego Kazimierza Lipki.

Wręczenie aktu nadania szkole imienia i sztandaru dokonał Kurator Oświaty i Wychowania dr. E. Murdzia.

Otwarcia Izby Pamięci Narodowej dokonali: przewodniczący MRN Jan Getek i I sekretarz KM PZPR Mieczysław Jaruszewski

W tym też roku dyrektor szkoły mgr Edward Imiołczyk funduje puchar przechodni dla najlepszej klasy w danym roku szkolnym.

• 10.11.1990 - Uroczyste otwarcie auli szkolnej

Po raz pierwszy akademia z okazji święta szkoły odbyła się w nowej auli. Na uroczystości otwarcia obecni byli między innymi Kurator Oświaty i Wychowania Sylwester Kalinowski oraz burmistrz Braniewa Tadeusz Kopacz. Warto wspomnieć, iż aulę wybudowano w dużej części dzięki czynom społecznym i wydatnej pomocy zakładów pracy. Powstanie auli nie byłoby możliwe bez ogromnego zaangażowania dyrektora szkoły pana Edwarda Imiołczyka.

• 01.09.1991 - Technikum Zawodowe

Uczniowie technikum odbywają zajęcia praktyczne w zakładach gastronomicznych, przedszkolach i stołówkach szkolnych. Kończąc szkołę zdają egzamin praktyczny i otrzymują tytuł: technik technologii żywienia.

 

 

• 01.09.1993 - Liceum Handlowe
• 01.09.2000 - Technikum Handlowe (5-letnie)

Uczniowie odbywają praktyki w sklepach, hurtowniach, firmach handlowych, bankach i w urzędzie skarbowym. Kończąc szkołę zdają egzamin praktyczny i otrzymują tytuł: technik handlowiec.

• 0109.2000 - Technikum Handlowe na podbudowie ZSZ (3-letnie)

Szkoła powstała z myślą stworzenia możliwości zdobycia średniego wykształcenia wielu absolwentom klas sprzedawców szkoły zasadniczej.

• 01.09.2002 - Liceum Ogólnokształcące
• 01.09.2002 - Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego

Liczba absolwentów w poszczególnych typach szkół w latach 1962 - 2006 

 

Technikum i Liceum Ekonomiczne	226
Liceum Zawodowe	213
Technikum Zawodowe	280
Liceum Medyczne	665
Liceum Handlowe	204
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
- sprzedawca	938
- mechanik pojazdów samochodowych	1430
- wielozawodowe	1529
Średnie Studium Zawodowe	134
Szkoła Przysposobienia do zawodu	15
Technikum Handlowe po ZSZ	66
Technikum Handlowe	27
Liceum Ogólnokształcące	21
Liceum Techniczne	25
Ogółem	5773

 

---

Zlikwidowane szkoły

Technikum Ekonomiczne	1964 -1971
Liceum Ekonomiczne	1968 -1975
Liceum Zawodowe	1972 -1987
Średnie Studium Zawodowe	1974 -1982
Szkoła Przysposobienia Zawodowego	1992 -1994
Liceum Medyczne	1975 -1995
Zasadnicza Szkoła Zawodowa	1962 -2004
Liceum Handlowe	1993 -2003
Technikum Zawodowe	1992 -1994
Liceum Techniczne	2000 -2004
Technikum Handlowe	2000 -2005
Liceum Ogólnokształcące	2002 -2005